به گزارش دنیای اقتصاد، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در گزارشی، نسخه طراحی یک سیاست درست برای صنعت ماینینگ را ارائه کرده است که در آن از نهادهای اجرایی درخواست شده ضمن رسمیت دادن به بازار رمزارزها، برای استفاده فوری از فرصت‌های موجود در این بخش به تنظیم‌گری در بازار رمزارزها بپردازند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد «افزایش ورود غیررسمی تجهیزات بعضا مستعمل و با تکنولوژی‌های قدیمی‌تر به کشور و در نتیجه افزایش مصرف انرژی» یکی از نتایج طبیعی سیاست دولت در بخش ماینینگ بوده است که فرصت بزرگ کسب سود از این صنعت را به حاشیه برده است. در عین حال نگرش دولتی به استخراج رمزارز و بیت‌کوین زمینه ناامیدی فعالان رسمی این صنعت را ایجاد کرده و بسیاری از ماینرهای ایرانی دارای تجهیزات را به سمت مهاجرت به کشورهای روسیه، گرجستان و قزاقستان سوق داده است.

بر این مبنا بازوی پژوهشی دولت با انتشار این گزارش، حکم به شکست سیاست دولت داده و اقدامات دولت در ماه‌های اخیر را با عبارت بازی باخت-باخت داوری کرده است. دلیل حکم منفی مرکز بررسی‌های استراتژیک رئیس‌جمهور درباره شیوه فعلی مدیریت صنعت رمزارز، بی‌توجهی به چارچوب اقتصادی فعالیت و سردرگمی در اجرای سیاست‌ها عنوان شده که در نهایت حواشی بسیاری را به بار آورده و صنعت رمزارز را از حرکت به سمت دلخواه ناامید کرده است.

این مرکز پیشنهاد کرده با هدف بهره‌گیری بهتر از سرریزهای این فعالیت سودآور در باقی بخش‌های اقتصاد و صنعت در ایران، اصلاح سازوکار کنونی ماینینگ به شکل قانونی در دستور کار قرار گیرد. مرکز بررسی‌های استراتژیک رئیس‌جمهور تصریح کرده «بازطراحی قواعد بازی توسط سیاست‌گذار در حوزه استخراج» خواهد توانست به آشوب‌های متعدد حاکم بر صنعت ماینینگ ایران پایان دهد منوط به اینکه بخش خصوصی قادر شود از مزیت‌های ایران در صنعت رمزارز بنا به اراده و خواست خود به بهترین نحو استفاده کند.

این گزارش در عین حال تصریح می‌کند که نوع سیاست‌گذاری دولت در یک سال اخیر در رابطه با صنعت استخراج رمزارز، یکی از نمونه‌هایی است که منجر به تعادل بازنده-بازنده شده به‌طوری که با تاخیر بسیار در سیاست‌گذاری موجب از دست دادن حقوق گمرکی برای بخش خصوصی و دولت شده است. موضوعی که مخصوصا در شرایط فعلی که دولت با کسری بودجه مواجه است می‌توانست درآمدهای دولت را در این بخش افزایش دهد و دست سیاست‌گذار را برای رفع مشکلات در حوزه پرداخت‌های خارجی باز کند.

از آنجا که در دهه آینده ابعاد تازه‌ای از انقلاب روباتیک و صنعت و اقتصاد دیجیتال در سطح اقتصادهای ملی و جهانی بروز خواهد کرد، طراحی سیاستی باز و فراگیر در حوزه رمزارزها در ایران می‌تواند بسیاری از مشکلات کشور در حوزه‌های اقتصادی، انرژی، صنعتی، ارزی و حتی سیاست‌های پولی و مالی را تحت‌الشعاع قرار دهد. در ادامه ضمن بررسی مهم‌ترین فرصت‌های ایجاد شده ناشی از ظهور صنعت ماینینگ و استخراج رمزارز، دلایل بروز بازی باخت-باخت در صنعت ماینینگ و شیوه رسیدن به بازی برد-برد در استخراج رمزارز از دریچه گزارش مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری ارزیابی می‌شود. 

مزایای صنعت ماینینگ و رمز ارز در دو سطح خرد و کلان

بر اساس گزارش دنیای اقتصاد و گزارش بازوی تحقیقاتی کشور، چهار مزیت در سطح خرد و ۱۱ مزیت در سطح کلان، تنها بخشی از مواهبی هستند که با طراحی یک سیاست مناسب توسط دولت برای بازار رمزارزها، نصیب کشور خواهد شد. در سطح خرد مواردی همچون «سرعت بالا در راه‌اندازی»، «هزینه تولید پایین»، «نقدشوندگی مناسب» و «امکان فعالیت ۲۴ساعته» چهار مزیت مهم در صنعت رمزارزها هستند که در ترکیب با ۱۱ مزیت مختلف در سطح کلان، صنعت ماینینگ را به فرصتی بی‌بدیل برای رفع برخی از مشکلات حاد کشور تبدیل می‌کنند.

مزایای صنعت رمزارزها در سطح کلان

آنچنان که در گزارش مذکور آمده، به جز حوزه پولی و مالی یا پرداخت‌های کشور در حوزه ارزی، بخش انرژی به شدت از ناحیه ماینینگ متحول خواهد شد. در بخش انرژی با در نظر داشتن وضعیتی که بر بازار رمزارزها حاکم است، امکان جدیدی پیش روی سیاست‌گذاران قرار گرفته است. اقتصاد ایران در شرایط تحریم به راحتی امکان فروش نفت و گاز خود را ندارد و با توجه به مخازن مشترک گاز با کشور قطر، عدم بهره‌برداری از آن‌ها، از دست رفتن سرمایه‌های کشوری را سبب خواهد شد. در همین راستا نیز، تبدیل گاز به رمزارز مهم‌ترین راهبردی است که در این بخش می‌تواند مدنظر دولت قرار گیرد.

دیگر موضوع مهمی که از ناحیه رمزارزها بازار انرژی ایران را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد، رشد بهره‌وری کشور در شاخص استفاده بهینه از ظرفیت نصب شده نیروگاهی است. پایین بودن ضریب بار یعنی از ظرفیت نیروگاه ساخته شده در طول سال به میزان کمی استفاده می‌شود و آنگاه قیمت تولیدی برق به‌منظور بازگشت سرمایه اولیه بالا می‌رود. در حالی که اگر ضریب بار در کشوری بالا باشد آنگاه از ظرفیت نصب شده نیروگاهی در طول سال بیشتر استفاده شده و هزینه تولیدی برق به‌منظور بازگشت سرمایه نیز کاهش می‌یابد.

 کلام آخر

به طور کل، لازم است که سیاست‌گذاران با تنظیم‌گری مناسب، شرایط و ساز و کاری ایجاد کنند که امکانات استفاده از فرصت‌های موجود در حوزه رمزارزها در راستای پیشبرد اقتصاد کشور به بیشترین حد و چالش‌های آن نیز به حداقل میزان خود برسند. در این راستا، سیاست‌گذار باید در تدوین مقررات مناسب و انعطاف‌پذیر خود ظرافت ویژه‌ای را رعایت کند و در جهت همین موضوع نیز باید توجه شود که اولاً تنظیم‌گری در فضای رمزارزها با سایر حوزه‌ها متفاوت است، چراکه اغلب ساختار آن غیرمتمرکز بوده و لذا نحوه مواجهه با آن نیز باید متفاوت باشد. ثانیاً، در حال حاضر، به فعالیت استخراج رمزارزها باید بیشتر به عنوان یک فعالیت صنعتی نگریسته شود و نه یک فعالیت در سطح خرد و خانگی. در این گزارش همچنین، استخراج در مقیاس بسیار کم توصیه نشده و پیشنهاد می‌شود برای مشارکت سرمایه‌های اندک افراد، شرایطی فراهم شود که بخش خصوصی نیز با نظارت دولت، سرمایه‌های خرد خود را به این حوزه آورده و در راستای تأمین مالی جمعی برای خرید تجهیزات استخراج مورد استفاده قرار دهد تا در پی تجمیع آن‌ها، هزینه‌های موجود نیز تا حدودی کاهش یابند.

این گزارش در ادامه نیز، توصیه کرده است که در کنار بهبود ارتباط میان فعالان حوزه استخراج در کشور، با تجمیع سرمایه‌گذاری‌ها، این فعالان نیروگاه‌هایی اختصاصی راه‌اندازی کنند.

در نهایت نیز عنوان شده است:

دولت می‌تواند با بازطراحی و اصلاح قواعد این حوزه، امکان بهره‌مندی از فرصت‌های آن را برای اقتصاد کشور فراهم سازد. به شرط اینکه قواعد بازی از حالت باخت-باخت به برد-برد تغییر پیدا کند.